Nhắc đến Ninh Bình, du khách không chỉ nhớ đến những danh lam thắng cảnh hùng vĩ mà còn ấn tượng bởi hương vị thơm ngon của đặc sản gạo nếp hạt cau. Loại gạo này từ lâu đã trở thành niềm tự hào của người dân nơi đây, góp phần tạo nên nét đặc trưng riêng biệt cho ẩm thực Ninh Bình.
Gạo nếp hạt cau được trồng chủ yếu tại các xã thuộc huyện Yên Mô, Kim Sơn, Gia Viễn thuộc tỉnh Ninh Bình, nơi có điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu đặc biệt thuận lợi cho sự phát triển của giống lúa nếp này. Hạt nếp cau có hình tròn bầu, màu trắng đục, khi chín toả hương thơm dịu nhẹ, đặc trưng. Khi nấu chín, nếp hạt cau dẻo thơm, bùi bùi, vị ngọt thanh, không nát, không nhão, là nguyên liệu tuyệt vời để chế biến nhiều món ăn ngon.
Đặc điểm nổi bật:
- Hạt gạo to tròn, màu trắng đục: Hạt nếp cau có kích thước to tròn, màu trắng đục, đều hạt, ít lép. Khi bóc vỏ, hạt gạo trắng tinh, bóng mẩy, toả hương thơm dịu nhẹ, đặc trưng.
- Dẻo thơm, bùi bùi, vị ngọt thanh: Nếp hạt cau khi nấu chín có độ dẻo dai hoàn hảo, không nát, không nhão. Nếp có vị ngọt thanh, bùi bùi, lan tỏa hương thơm phảng phất, tạo nên sức hấp dẫn khó cưỡng.
- Giàu dinh dưỡng: Nếp hạt cau chứa hàm lượng dinh dưỡng cao, giàu protein, vitamin, khoáng chất thiết yếu cho cơ thể. Loại nếp này đặc biệt tốt cho hệ tiêu hóa, tim mạch và hệ miễn dịch.
Quy trình sản xuất:
Quy trình sản xuất gạo nếp hạt cau được thực hiện theo phương pháp truyền thống kết hợp với kỹ thuật hiện đại, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Gieo trồng: Lúa nếp cau được gieo trồng vào đầu mùa hè, khi thời tiết ấm áp và có nhiều mưa. Người dân sử dụng phương pháp gieo cấy thủ công, đảm bảo mật độ cây hợp lý.
- Chăm sóc: Trong quá trình sinh trưởng, lúa nếp cau được chăm sóc cẩn thận, bón phân hữu cơ và tưới nước đầy đủ. Việc phòng trừ sâu bệnh được thực hiện theo biện pháp sinh học, đảm bảo an toàn cho môi trường và sức khỏe con người.
- Thu hoạch: Lúa nếp cau được thu hoạch vào cuối mùa thu, khi hạt lúa chín vàng ươm. Việc thu hoạch được thực hiện bằng tay để đảm bảo chất lượng hạt nếp.
- Sơ chế: Sau khi thu hoạch, lúa nếp cau được phơi nắng cho khô, sau đó thóc được tuốt và bóc vỏ.
- Bảo quản: Gạo nếp cau được bảo quản trong kho lạnh hoặc silos để giữ nguyên chất lượng và hương vị.
Công dụng:
Gạo nếp hạt cau được sử dụng để chế biến nhiều món ăn ngon, đặc sản của Ninh Bình như:
- Xôi nếp hạt cau: Món xôi nếp hạt cau dẻo thơm, bùi bùi, vị ngọt thanh là món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết, lễ hội và các dịp quan trọng của người dân Ninh Bình.
- Bánh chưng: Nếp hạt cau được sử dụng để làm vỏ bánh chưng, tạo nên độ dẻo dai và hương vị thơm ngon đặc trưng cho bánh chưng Ninh Bình.
- Rượu nếp cẩm: Nếp hạt cau được sử dụng để nấu rượu nếp cẩm, loại rượu có hương vị thơm ngon, nồng nàn và chứa nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
- Các món chè: Nếp hạt cau được sử dụng để nấu các món chè như chè hạt sen, chè đỗ đen, chè khoai môn,... với hương vị thơm ngon, bùi bùi, thanh mát.
Cách nấu xôi nếp hạt cau:
- Nguyên liệu:
- 500g gạo nếp hạt cau
- 300ml nước
- Muối
- Dầu ăn
- Cách làm:
- Vo gạo nếp cau nhiều lần cho đến khi nước vo gạo trong.
- Ngâm gạo nếp cau trong nước khoảng 4-6 tiếng
